Ciąża to czas oczekiwania na dziecko, który wiąże się z przeżywaniem wielu silnych emocji. Radość łączy się z lękiem, a ekscytacja z obawą związaną ze zbliżającą się odpowiedzialnością. Zmiany w życiu zachodzące w okresie ciąży są z reguły dość dynamiczne. Wszystko to sprawia, że konieczne jest to, aby przyszła mama zadbała o swoje zdrowie psychiczne.
Oczekiwanie na dziecko – największe wyzwania
Ciąża to dla każdej przyszłej mamy czas pełen wyzwań. Jakie ważne zmiany pojawiają się w tym okresie życia?
- Zmiany hormonalne – w ciąży hormony szaleją. WIele przyszłych mam ma problemy z radzeniem sobie ze zmieniającym się nastrojem i intensywnym przeżywaniem emocji. Wymaga to wypracowania sobie konstruktywnych metod radzenia.
- Zmiany w ciele – ciało intensywnie się zmienia, przygotowując się do porodu. Jest to czas w życiu, który wymaga szybkiego zaakceptowania nieuniknionych modyfikacji, co jest dla niektórych pań niezwykle wymagające.
- Poznawanie nowej roli społecznej – ciąża to czas, w którym pojawia się ogromna odpowiedzialność. Rola matki jest wymagająca i wiąże się z przyjęciem nowej tożsamości.
- Zmiany w sferze zawodowej – ciążę i macierzyństwo ciężko pogodzić z pracą zawodową i niektórymi pasjami. Z reguły konieczne jest tu znalezienie złotego środka, który stworzy nową, lecz wciąż satysfakcjonującą rzeczywistość.
- Nowa relacja – więź z dzieckiem to coś wyjątkowego i niepowtarzalnego. Jest to zupełnie nowe przeżycie, które może wiązać się z wywróceniem do góry nogami całego aktualnego systemu wartości.
Wypoczynek, dieta i aktywność fizyczna
Pierwsza kwestia związana z ogólnym samopoczuciem w ciąży to dbanie o zdrowy styl życia. Choć może się wydawać, że ruch, dieta i sen nie mają wpływu na zdrowie psychiczne, jest zupełnie odwrotnie! Kluczowe znaczenie ma tutaj sen. Przede wszystkim, kobiety przesypiające zbyt małą ilość godzin są bardziej podatne na wahania nastroju. Przewlekłe zmęczenie może wzmagać reakcje lękowe i zwiększać prawdopodobieństwo wystąpienia epizodów depresyjnych. Jednak to nie wszystko! Ciąża to czas obciążeń dla kręgosłupa. Spanie w niewygodnym łóżku potęguje dolegliwości bólowe, które są niezwykle uciążliwe i negatywnie wpływają na samopoczucie. Dlatego bardzo ważne jest to, aby każda przyszła mama mogła spać w dobrze wyposażonej sypialni, w której znajdują się akcesoria sypialniane z asortymentu renomowanej marki, np. http://www.hilding.pl/.
Samopoczucie może też poprawiać regularna aktywność fizyczna. Jednak jej rodzaj należy uzgodnić z lekarzem prowadzącym ciążę! Dzięki uprawianiu sportu ciało jest w lepszej kondycji, a samoocena przyszłej mamy staje się zdecydowanie wyższa. Jednak aktywne kobiety w ciąży w szczególności powinny dbać o spanie na wygodnym materacu takim, jak Hilding Garda, aby zapewnić organizmowi należyte warunki do regeneracji.
Jak dbać o zdrowie psychiczne w ciąży?
Aby móc z radością i entuzjazmem czekać na narodziny swojego dziecka, warto przestrzegać podstawowych zasad dotyczących dbania o zdrowie psychiczne.
- Wspierające środowisko – w ciąży warto otaczać się tylko wspierającymi osobami. Jest to czas, w którym należy zrezygnować ze wszystkich toksycznych znajomości, które mogą negatywnie wpływać na ogólny dobrostan.
- Relaksacja – ćwiczenia relaksacyjne, joga, ćwiczenia wyobrażeniowe – wszystko to korzystnie wpływa na nastrój, poziom energii, a także na samopoczucie fizyczne.
- Mindfulness – skupienie na teraźniejszości i nauka bycia w chwili obecnej to sposób na przeżycie tego wyjątkowego czasu w pełni świadomie.
- Przyjemności – każda przyszła mama powinna czas ciąży przeznaczyć na dbanie o siebie i dziecko. W tym celu, niezwykle ważne jest organizowanie sobie przyjemnych aktywności – czy to w zaciszu domowym, czy w towarzystwie rodziny i przyjaciół.
- Akceptacja – ciąża to czas zmian. Warto zdawać sobie z tego sprawę i pracować nad ich akceptacją.
- Spotkania z psychologiem – gdy poziom lęku się wzmaga lub nastrój pozostaje nadmiernie obniżony, warto porozmawiać z psychologiem.
- Uporządkowana rutyna dnia – powtarzalność i rutyna zapewniają poczucie bezpieczeństwa, które jest niezwykle potrzebne każdej przyszłej mamie.
- Rzetelna wiedza – spokój można osiągnąć również poprzez zdobywanie rzetelnej wiedzy. Informacje z pewnego źródła są w stanie rozwiać wiele wątpliwości obciążających głowę.
Leczenie psychiatryczne w ciąży – fakty i mity
Leczenie psychiatryczne w ciąży to temat owiany wieloma mitami. Jednak warto pamiętać o tym, że obecnie medycyna jest na tyle rozwinięta, że przyszłe mamy zmagające się z zaburzeniami psychicznymi nie muszą pozostawać zdane same na siebie. Najpopularniejszym mitem jest to, że od razu po zajściu w ciążę należy odstawić wszelkie środki farmakologiczne. Zdecydowanie tak nie jest! Po pierwsze – przed jakąkolwiek modyfikacją należy udać się na wizytę do lekarza prowadzącego. Po drugie – istnieją leki, które uznane są za dopuszczone do stosowania w ciąży. Należy do nich m.in. przeciwdepresyjna sertralina, czy lamotrygina stabilizująca nastrój. W Polsce do stosowania w uzasadnionych przypadkach dopuszczony jest szereg leków, których zastosowanie wiąże się z korzyściami przewyższającymi potencjalne ryzyko dla płodu.
Zarówno zaburzenia występujące przed ciążą, jak i te, których objawy pojawiły się już w tym okresie, warto konsultować ze specjalistą. Choroby psychiczne destrukcyjnie wpływają na życie i nie warto mierzyć się z nimi na własną rękę. Ważne jest też to, aby obalić mit mówiący, że psychiatrzy zapisują jedynie środki farmakologiczne. Wbrew pozorom pacjentki często wychodzą z gabinetów bez recept, a w zamian otrzymują zalecenie udania się na psychoterapię.
O zdrowie psychiczne należy dbać zawsze! Jednak okres ciąży jest wyjątkowo wymagający dla psychiki przyszłej mamy. Dlatego niezwykle istotne jest to, aby profilaktycznie troszczyć się o swoją głowę, a w razie potrzeby – korzystać ze specjalistycznego wsparcia.
